Co to jest SPAM i jak z nim walczyć?

SPAM – definicja

Zanim zastanowimy się nad dostępnymi możliwościami ograniczenia występowania SPAM-u, warto nieco lepiej poznać „wroga”.

Nie spotkaliśmy się z oficjalnym rozwinięciem skrótu słowa „spam”, natomiast wiele osób uważa, że pojęcie to zostało rozpropagowane przez skecz Monty Pythona. W jednym z widowisk kabaret odgrywa scenę w restauracji, gdy klient próbuje złożyć zamówienie, jednak każda potrawa składa się z mielonki i nie da się uniknąć w żaden sposób spożycia posiłku niezawierającego tegoż składnika. W tym czasie dość popularną konserwą była Soulder Pork and Ham, zwana także… SPAM.

Porównanie niechcianych wiadomości do mielonki ma pewien sens. Oznacza bowiem, że ciągle stykamy się z czymś, czego nie chcemy, a co jest nam dosłownie wciskane w każdy możliwy sposób. Tak jest również w przypadku SPAM-u, przez złośliwych rozwijanego jako Stupid Pointless Annoying Messages (czyli „bezsensowne i denerwujące wiadomości”).

Cechy SPAM-u

Jak rozpoznać, czy masz do czynienia ze SPAM-em? Większość tego typu przekazów cechuje m.in.:

• brak personalizacji – wszyscy odbiorcy otrzymują wiadomość tej samej treści,
• masowy charakter – wysyłany jest jednocześnie do tysięcy odbiorców,
• nierzadko działanie niezgodne z literą prawa – nasze dane pozyskiwane są bez udzielenia zgody, często także celem spamera bywa próba zainfekowania systemu celem wyłudzenia danych prywatnych typu numer rachunku bankowego i hasło dostępowe do konta,
• wprowadzanie odbiorcy w błąd – „reklama” towaru luksusowego w nieprzyzwoicie niskiej cenie, wytłuszczanie oferty przy jednoczesnym pomijaniu tzw. drobnego druczku.

Jak w praktyce wygląda SPAM? Dość popularną metodą jest wysyłanie do odbiorcy wiadomości, której tytuł zaczyna się od „RE:”, co miałoby oznaczać, że prowadziłeś już korespondencję z tym nadawcą, więc automatycznie sprawdzisz jej zawartość. Wiadomości SPAM dość często charakteryzuje niedbałość – literówki, brak polskich znaków.

W jakim celu tworzy się SPAM?

Pod względem potencjalnych skutków dla odbiorcy, niechciane wiadomości możemy podzielić na SPAM:

• marketingowy,
• hakerski – tzw. phishing.

Najczęściej SPAM rozsyła się w celach marketingowych. Zadaniem komunikatu jest dotrzeć do jak największej liczby odbiorców. Zdecydowana większość z nas uzna tego rodzaju wiadomość za dość irytującą, wręcz atakującą i zapychającą naszą skrzynkę pocztową. Dlatego też coraz więcej programów pocztowych oferuje darmowy filtr mający za zadanie wychwytywanie wiadomości uznawanych za potencjalne „śmieci”. Czasem jednak trafiają tam także zwykłe wiadomości, warto więc co jakiś czas zajrzeć do tego folderu.

Wysyłanie SPAM-ów ma także bardziej mroczną stronę. Cyberprzestępcy używają tej formy „kontaktu” celem pozyskania danych wrażliwych. Może się to odbywać na zasadzie zainfekowania komputera poprzez kliknięcie w link lub otwarcie załącznika. W tym momencie na nasz komputer wgrywa się wirus, który w tle obserwuje naszą aktywność w sieci i zapisuje istotne informacje, takie jak adresy stron czy wpisywane hasła, także do banku. Próba kradzieży danych osobowych to phishing – warto zapamiętać.

Jak poradzić sobie ze SPAM-em?

Na początek smutna informacja – nie ma sposobu na całkowite pozbycie się problemu niechcianych maili. Przede wszystkim, nie czytamy regulaminów oraz zapisów tzw. drobnym druczkiem. Często informacje, które udzielamy (mail, telefon) lądują w bazie danych, którą ich właściciel może sprzedać. W ten sposób nasze dane wędrują po świecie, bez naszej wiedzy i zgody.

Istnieją jednak metody i aplikacje, które pomogą zredukować ilość otrzymywanych niechcianych wiadomości. Nie wiesz, co robić? Zacznij od tego:

• Zainwestuj w program antywirusowy. Darmowe wersje często nie są w stanie ochronić naszego komputera przed niebezpiecznym oprogramowaniem, opcje płatne podlegają nieustannym aktualizacjom. Ponadto, często wersje odpłatne umożliwiają ochronę więcej niż jednego urządzenia w ramach wykupionej licencji.
• Wybieraj skrzynki pocztowe oferujące filtr antyspamowy. Warto jednak co jakiś czas zaglądać do tego folderu, aby mieć pewność, że przypadkiem nie trafiła tam zwykła wiadomość.
• Nie otwieraj podejrzanie wyglądających wiadomości. Jeśli treść zawiera rażące błędy, sam mail wygląda niedbale, jest bezosobowy i zawiera link lub załącznik – najlepiej zignorować lub usunąć wiadomość. Spamerzy często podszywają się pod firmy kurierskie oraz dostawców usług, przesyłając informację o nieopłaconej fakturze lub konieczności uiszczenia opłaty celnej. Adres może wyglądać wiarygodnie, jednak często zawiera dodatkowe znaki, których oryginalny dostawca nie posiada.
• Przed kliknięciem w link sprawdzaj odnośniki, do których on przekierowuje – wystarczy najechać na link myszką i sprawdzić, jaki adres będzie wyświetlany. Zweryfikuj, czy nie ma w nim błędów oraz, czy domena jest poprawna.
• Staraj się nie podawać głównego adresu mailowego podczas rejestracji w sklepach internetowych oraz serwisach społecznościowych. Warto w tym celu założyć nowy adres dedykowany do tych celów.
• Nie jest wskazane udostępnianie do publicznej wiadomości Twojego adresu mailowego. Możesz z kolei podawać adres w zmienionej formie, np. podając „małpa” w treści adresu zamiast standardowego symbolu @.
• Czytaj regulaminy – często odgórnie zaznaczone są wszystkie zgody, w tym na przetwarzanie danych oraz przesyłanie materiałów reklamowych drogą elektroniczną lub na wskazany numer telefonu.