Jak wybrać wydawnictwo? Wskazówki dla początkujących pisarzy

Jak wybrać wydawnictwo? Od tego zacznij

Następnie musisz sporządzić listę polskich wydawnictw komercyjnych mających w ofercie wydawniczej gatunek, w którym tworzysz. Obecnie większość wydawnictw ma bardzo zróżnicowany profil i może się wydawać, że to bez znaczenia, gdzie powieść się ukaże. Ważne jednak, aby wybrane przez Ciebie oficyny specjalizowały się w określonym gatunku. Jest to ważne, ponieważ takie wydawnictwa:

• mają duże doświadczenie w danym obszarze;
• chętniej przeglądają propozycje wydawnicze z danego gatunku;
• będą lepiej określać grupę docelową czytelników;
• redaktor będzie mógł efektywniej pracować z Tobą nad tekstem.

Gdzie znaleźć wydawnictwo?

Najprostszym sposobem na szukanie wydawnictwa jest internet. Możesz skorzystać z dowolnej bazy dużych księgarni, takich jak Bonito, Empik czy Świat Książki.

Do największych wydawnictw w Polsce należą m.in. grupa wydawnicza Foksal (do której zalicza się np. W.A.B.), Znak, Prószyński, Muza, wydawnictwo Literackie czy Marginesy.

Jak sprawdzić profil wydawnictwa?

Innym, ciekawym sposobem na określenie profilu wydawnictwa jest przejrzenie listy bestsellerów, na przykład w sieci Empik. Dzięki temu łatwo zauważysz, które wydawnictwa mają dobrą sprzedaż i sporo inwestują w promocję, a które zostają w tyle.

Czym się kierować przy wyborze wydawnictwa?

Podczas przeglądania ofert wydawnictw zwróć uwagę na poniższe kwestie.

Dystrybucja książki

Najważniejszym obszarem, który powinien Cię interesować, jest dystrybucja książki – a więc w jakich miejscach będzie ona dostępna online i stacjonarnie. Największe wydawnictwa w Polsce zapewniają pełną dystrybucję, co oznacza, że książka znajdzie się we wszystkich księgarniach, a także na przykład na Allegro.

Małe oficyny nie dysponują aż tak wielkim budżetem (za wprowadzenie książki do obiegu trzeba zapłacić), dlatego omijają tak dużych i ważnych dostawców, jak np. sieć Empik.

Częstotliwość publikacji

Przyjrzyj się, jak często oficyna wypuszcza nowe premiery. W dużych wydawnictwach co miesiąc pojawia się kilka nowych tytułów, w tych najmniejszych – czasem zaledwie jeden tytuł na kilka miesięcy. Co to oznacza? Mniej rozpoznawalną markę, być może mniejsze nakłady finansowe na promocję.

Oczywiście mniejsza liczba publikacji może też oznaczać, że oficyna bardziej i dłużej skupia się na wydaniu i promocji jednej książki. Jednak o tym, jak sobie radzi, świadczą przede wszystkim wyniki sprzedażowe. Nie masz do nich dostępu, ale zauważysz, które książki królują w tak zwanych „topkach” i przyciągają uwagę w mediach społecznościowych.

Model wydawnictwa

Przeglądając oferty wydawnictw, zwróć uwagę na model, w jakim działają i wybierz ten, który Ci najbardziej odpowiada:

• wydawnictwa tradycyjne – całkowicie pokrywają koszt wydania książki i płacą autorowi honorarium (tantiemy). Dla osoby debiutującej ten model będzie najkorzystniejszym wyborem;
• wydawnictwa sybsydiowane – dzielą się wydatkami z autorem, w różnych proporcjach, na przykład 50/50%. Szanse na współpracę z takim wydawnictwem w przypadku osoby początkującej są zwykle większe niż z wydawnictwem tradycyjnym;
• wydawnictwa vanity press – autor w całości pokrywa wydanie książki i każdy etap jej produkcji. Ten model może być ryzykowny, bo często takie witryny nie prowadzą dystrybucji poza własną stroną internetową, nie przykładają się do redakcji książek i nie selekcjonują tekstów.

To od Ciebie zależy, który model zainteresuje Cię najbardziej. Pod uwagę weź jednak środki, jakie chcesz włożyć w wydanie własnej książki.

Zaliczka

Duże oficyny oferują zaliczkę w standardzie, w przypadku średnich autor często musi się dopytywać o taką możliwość. Małe wydawnictwa najczęściej odmawiają wypłacania zaliczki, co może pokazywać, że na przykład nie dysponują wystarczającym budżetem. Warto o zaliczkę zawalczyć, nawet jeżeli będzie ona skromna.

Kwestie prawne

Gdy wydawnictwo zaproponuje Ci umowę, zwróć uwagę na najważniejsze aspekty:

• stawkę, czyli wynagrodzenie – nie mniej niż 12% liczone od średniej ceny sprzedaży netto każdego sprzedanego egzemplarza. To około 2 zł od sprzedanej książki;
• prawo pierwokupu Twoich kolejnych książek – jeżeli taki zapis istnieje, lepiej go usunąć, bo nie możesz przewidzieć przyszłości i tego, jak będzie układać Wasza współpraca;
• licencję – staraj się nie sprzedawać praw do książki na dłużej niż 5-7 lat, bo po tym czasie wiele się może zmienić w Twojej karierze i lepiej dać sobie możliwość renegocjacji.

Pamiętaj, że wydawnictwa idealne nie istnieją. Każde będzie miało wady i zalety, dlatego autorzy bardzo często zmieniają oficyny i szukają nowych, lepszych rozwiązań. Dla Ciebie na początek ważna będzie szeroka dystrybucja, a także solidne zaplecze redakcyjne (choć trudno to przewidzieć przed podpisaniem umowy). Powodzenia!