Przecinek przed gdyby – kiedy powinien się pojawić?

Czym jest wyraz gdyby?

Wyrażenie gdyby w zależności od położenia oraz zastosowania może pełnić dwie różne funkcje w zdaniu. Występuje jako:

• spójnik, czyli część mowy łącząca dwa pojedyncze zdania, wyrażenia lub równoważniki zdań w jedno zdanie złożone, np. Ania nie złamałaby ręki, gdyby nie skoczyła z drzewa;
• partykuła, czyli nieodmienna część mowy, stanowiąca niesamodzielny wyraz nadający wypowiedzeniom zabarwienie znaczeniowe lub uczuciowe, np. Gdyby tylko wiedział, co naprawdę czuję.

Przecinek przed gdyby – zasady stosowania

Przecinek przed gdyby w funkcji spójnika

Jeśli gdyby występuje na początku zdania, przecinkiem powinno zostać oddzielone całe zdanie składowe, np. Gdyby nie poszedł na studia, nie byłby dzisiaj dyrektorem.

Natomiast w wypowiedzeniu złożonym przecinek umieszczamy tuż przed spójnikiem gdyby, który wprowadza zdanie podrzędne, np.Wyjechałabym do Włoch wcześniej, gdybym tylko znała język.

Przecinek przed gdyby w funkcji partykuły

Jeżeli wyraz gdyby występuje w roli partykuły, nie stawiamy przed nim przecinka.

Wyraz ten może pojawić się w pozycji inicjalnej, która sama w sobie wyklucza użycie przecinka, np. Gdyby ten lot był krótszy, lub w środku zdania np. A gdyby tak wybrać się do Hiszpanii? – w obu przypadkach nie postawimy tutaj przecinka ani innego znaku przestankowego.

Przecinek przed spójnikami zestawionymi z elementem gdyby

W polszczyźnie, poza pojedynczym wyrazem gdyby, można spotkać się również z podobnymi wyrażeniami, pełniącymi funkcję spójników, takimi jak: na wypadek gdyby, w razie gdyby, w wypadku gdyby czy jak gdyby, używanym w celu osłabienia dosłowności zdania, do którego się odnosi. W takiej sytuacji przecinek umieszczamy przed całym połączeniem wyrazowym, np. Wezmę parasol, na wypadek gdyby zaczęło padać.

Błędy interpunkcyjne z użyciem wyrazu gdyby

Chociaż zasady stawiania przecinków przed gdyby wydają się proste, wiele trudności może sprawić niezrozumienie funkcji tego wyrazu w zdaniu. Niekiedy użytkownicy języka mylą partykułę gdyby, zwłaszcza jeśli występuje w środku zdania, ze spójnikiem, i stawiają przed nią przecinek, który nie powinien się tam znaleźć.

Częstym błędem jest także zapominanie o zasadzie cofania przecinka i umieszczanie znaku przestankowego pomiędzy dwoma elementami w spójnikach zestawionych np. Wezmę kurtkę na wypadek, gdyby spadł śnieg zamiast Wezmę kurtkę, na wypadek gdyby spadł śnieg.