Techniki czytania – czym są i dlaczego warto je stosować?

Czym są techniki czytania?

Może to być zwiększenie prędkości, selekcja informacji lub praca nad lepszym rozumieniem tekstu. Zgodnie z tym każda technika powinna być precyzyjnie dopasowana do indywidualnych potrzeb i preferencji.

Techniki czytania – rodzaje

Najpopularniejsze metody czytania to:

• skanowanie tekstu (scanning);
• skimming (skim reading);
• close reading.

Skanowanie tekstu

Skanowanie (scanning) pozwala w krótkim czasie identyfikować istotne informacje bez konieczności zagłębiania się w treść tekstu. Co ciekawe, ta technika stosowana jest na co dzień w trakcie przeglądania tablicy na Facebooku lub Instagramie.

Skanowanie tekstu obejmuje trzy elementy:

• cel czytania – to, na czym Ci zależy;
• typ treści – rodzaj tekstu (artykuł naukowy, przepis, wiadomość e-mail);
• struktura – sposób przedstawienia treści (tekst ciągły, punkty wypisane od myślników itd.).

Skanowanie tekstu jest przydatne szczególnie wtedy, kiedy zależy Ci na konkretnej informacji. Może to być wybór posiłku w restauracji lub ponowne przeglądanie treści w celu przypomnienia sobie jej ogólnego przekazu. W podanej technice ważną rolę odgrywają słowa kluczowe, na których wzrok „zawiesza się” w trakcie czytania – np. nazwa ulubionego programu telewizyjnego, numer telefonu lub konkretny termin.

Jak skanować tekst?

Każdy człowiek bezwiednie skanuje znaczną część tekstów przeglądanych w sieci. W przypadku celowego stosowania tej techniki warto wykorzystać swoje dłonie, długopis lub inny, podłużny przedmiot. Śledzenie tekstu palcem będzie niezwykle pomocne w utrzymaniu uwagi.

W pierwszej kolejności musisz zrozumieć strukturę skanowanego materiału – czy jest on ułożony alfabetycznie, chronologicznie, a może według kategorii? W trakcie skanowania przesuwaj palec od lewej do prawej strony w poszukiwaniu słowa kluczowego, na którym Ci zależy. Następnie przejdź do kolejnego wiersza. W całym procesie pamiętaj, że Twoim celem jest znalezienie konkretnej informacji, a nie zrozumienie treści tekstu.

Skimming

Czytanie pobieżne (skimming) jest techniką zbliżoną do omówionego wcześniej skanowania tekstu. Wbrew pozorom nie polega na pomijaniu przypadkowych słów, aby skrócić ogólny czas czytania. Przyswajane informacje powinny być ważniejsze od omijanych. Celem skimmingu jest zrozumienie głównych idei danego rozdziału bez zagłębiania się w szczegóły. Z tego powodu często stosuje się go jeszcze przed docelową lekturą, aby zrozumieć główną myśl tekstu. Skim reading może być również wykorzystany do odświeżenia treści przeczytanych jakiś czas temu.

Skimming warto stosować podczas pracy naukowej, np. przed przedstawianiem prezentacji. Szczegółowe przeczytanie wszystkich źródeł – książek i artykułów naukowych – zajęłoby sporo czasu. Czytając pobieżnie zlokalizujesz najważniejsze informacje, które możesz wykorzystać w Twojej prezentacji.

Skimming to przydatna technika również w procesie powtarzania wiedzy przed egzaminem. Dzięki temu w krótszym czasie znajdziesz najważniejsze terminy w materiałach naukowych.

Jak stosować skimming?

Następnie skieruj wzrok na pierwsze zdanie akapitu. Jeżeli uznasz, że warto zagłębić się w czytany tekst, przejdź do dalszej treści. W następnych zdaniach tego samego akapitu szukaj takich elementów, jak:

• nazwiska;
• daty;
• wydarzenia;
• pojęcia.

Ostatnie akapity danego rozdziału mogą przedstawiać ogólne podsumowanie myśli autora. Z tego względu warto przeczytać je w całości.

Close reading

Uważne czytanie (close reading) to analiza tekstu na głębokim poziomie w celu precyzyjnego zrozumienia oraz interpretacji treści. Technika ta stosowana jest najczęściej na studiach polonistycznych. Warto ją również wykorzystywać w trakcie krytycznej analizy artykułów naukowych i podręczników.

Celem uważnego czytania jest analiza treści, sposobu przekazywania treści, a także końcowa interpretacja znaczenia. W przypadku close reading nie są brane pod uwagę intencje autora. Uwaga czytelnika powinna być kierowana wyłącznie na treść.

Jak praktykować close reading?

W trakcie uważnego czytania skupiasz się na interpretacji znaczenia tekstu i sposobie przekazywania treści. Jakiego słownictwa używa autor? Czy w przekazie wykorzystuje obrazowe opisy sytuacji i/lub krajobrazów? To pytania, na które musisz sobie odpowiedzieć w pierwszym etapie close reading. Czytaj i zapisuj swoje obserwacje. Fragment tekstu warto nawet przeczytać nagłos. Dzięki temu zwrócisz większa uwagę na stosowane pauzy w trakcie lektury.

Drugim etapem jest interpretacja Twoich zapisków. Poszukaj powtarzających się wzorców w całym tekście i momentów, w którym zostały one załamane. Dla przykładu rozległe opisy przyrody zastąpione dialogami mogą ukazywać dynamizm akcji we fragmencie tekstu.