Czy przed ani stawiamy przecinek?
Kwestia stawiania przecinków w zdaniach pojedynczych i złożonych często okazuje się problematyczna. Z taką sytuacją mamy do czynienia choćby wówczas, gdy w danym wypowiedzeniu pojawia się słowo ani. Jaką funkcję pełni ten wyraz w zdaniu? Czy przed ani należy postawić przecinek?
Ani – co to za wyraz?
Słowo ani może odgrywać w zdaniu dwojaką rolę.
Najczęściej używamy go w charakterze spójnika łączącego równorzędne części zdania w zdaniu zaprzeczonym albo zaprzeczone zdania współrzędne, np. Nie mam psa ani kota.
Wyraz ani niekiedy pełni także w zdaniu funkcję partykuły. W tym przypadku słowo to służy wzmocnieniu wyrażonego zaprzeczenia. Ani jako partykuła zazwyczaj poprzedza rzeczownik w danym wypowiedzeniu, np. Nie mogę czekać ani chwili dłużej.
Przecinek przed ani – kiedy się go nie stawia?
Jeśli ani występuje w roli spójnika i łączy zaprzeczone zdania współrzędne lub części zdania zaprzeczonego, nie stawiamy przed nim przecinka. W praktyce oznacza to konieczność rezygnacji ze stawiania przecinka przed ani takich wypowiedzeniach:
- Nie napisał do niej ani nie zadzwonił;
- Nie dotarł na spotkanie ani nie uprzedził o zmianie planów;
- Nie chce mi się jeść ani pić.
Z podobną sytuacją mamy do czynienia także wtedy, gdy ani występuje w zdaniu w charakterze partykuły. W takiej sytuacji także trzeba unikać stawiania przecinka przed tym wyrazem.
- Nie dam Ci ani grosza na Twoje fanaberie;
- Nie zbliżaj się do mnie ani na krok;
- Nie zrobił ani kroku w stronę poprawy sytuacji.
Oczywiście, nie wolno umieszczać przecinka także przed ani znajdującym się na początku zdania lub równoważnika zdania.
- Ani mi się waż!;
- Ani razu mnie nie odwiedziłeś;
- Ani przez chwilę nie wahał się przed podjęciem decyzji.
Kiedy przed ani musi znaleźć się przecinek?
Przecinek przed ani stawiamy przede wszystkim wówczas, gdy spójnik ten wprowadza do zdania dopowiedzenie lub wtrącenie.
- Nie ugotowała obiadu, nie umyła naczyń, ani nawet nie posprzątała w domu;
- Nie dotarł na czas, ani też nie uprzedził o możliwym spóźnieniu.
- Nie miał ochoty na rozmowę, ani nie próbował ukrywać swojego zniechęcenia.
Taka sama zasada obowiązuje również wtedy, gdy wyraz ani pojawia się w zdaniu więcej niż raz. W takiej sytuacji trzeba postawić przecinek przed drugim i każdym kolejnym wystąpieniem tego spójnika.
- Nie jestem ani lekarzem, ani pielęgniarką;
- Ani Ty, ani ja nie jesteśmy temu winni;
- Nie chcę Cię ani widzieć, ani słyszeć.
Wyraz ani jako partykuła czasem pojawia się także w zdaniach podrzędnie złożonych. W takiej sytuacji czasem pojawia się konieczność umieszczenia przed nim przecinka, np. Gdy straciłem prace, ani razu nie mogłem liczyć na Twoje wsparcie.
Podsumowanie
- Wyraz ani może pełnić w zdaniu funkcję spójnika wyłączającego albo partykuły wzmacniającej zaprzeczenie.
- Przed ani zazwyczaj nie stawia się przecinka wówczas, gdy słowo to łączy zdania współrzędnie złożone lub równorzędne części zdania zaprzeczonego.
- Przecinek przed ani powinien pojawić się wtedy, gdy wyraz ten wprowadza człon będący dopowiedzeniem lub wtrąceniem.
- Jeśli słowo ani występuje w zdaniu więcej niż raz, należy umieścić przecinek przed drugim i każdym kolejnym wystąpieniem tego słowa.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz