Apostrof — czym jest i kiedy go używać?
Apostrof to znak graficzny stawiany po niektórych wyrazach obcojęzycznych, głównie w celu umożliwienia ich odmiany. Jego niepoprawne użycie i nadużywanie wynika z nieznajomości stosunkowo prostych zasad. Dowiedz się, kiedy postawienie tego znaku ma uzasadnienie i jak unikać błędów.
Apostrof — co to jest?
Apostrof to znak pisarski mający kształt zbliżony do przecinka. Umieszczany jest u góry po prawej stronie wyrazu.
Jego użycie w języku polskim wynika z konieczności odmiany niektórych obcojęzycznych słów, imion i nazwisk. Informuje on czytelnika, że końcówka wyrazu jest niema (np. rondo de Gaulle’a).
Funkcja językowa apostrofu
Najważniejszą funkcją apostrofu w języku polskim jest podkreślenie, że w odmianie określonych wyrazów nie wymawia się poprzedzającej go litery („e”) lub dwuznaku („es”). Apostrof służy więc zwróceniu uwagi czytelnika na niemą końcówkę obcojęzycznych słów wymagających deklinacji.
Przykłady odmiany:
- imion: Steve’a — Steve’em;
- nazwisk: House’a — House’em;
- nazw własnych: iPhone’a — iPhone’em;
- gatunków muzycznych: grunge’u — grunge’em.
Apostrof może również zastąpić dwie pierwsze cyfry określające rok w dacie, np. Warszawa ’44, Woodstock ’69.
Co więcej musisz pamiętać, że jeśli w Twoim tekście pojawiają się zagraniczne wyrażenia, w których występuje apostrof (np. McDonald’s), zachowujesz oryginalną pisownię. Polskie zasady odmiany i zapisu mają wówczas mniejsze znaczenie.
Kiedy używać apostrofu i jakich błędów unikać?
Reguła dotycząca używania apostrofu jest prosta. Znak stawiany jest wyłącznie przy tych wyrazach, których końcówka jest niema. Jeśli w wymowie nie opuszcza się żadnej głoski, użycie znaku nie ma uzasadnienia, a więc jest niepoprawne, np. John’a czy Oliver’a. W obu przypadkach stosuje się zapis fonetyczny, tj. Johna i Olivera.
Błędne jest również używanie apostrofu przy odmianie polskich lub powszechnie używanych w języku polskim zagranicznych skrótowców, takich jak ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), PIT (Personal Income Tax) lub DJ (Disc Jockey). Często można się spotkać z określeniem „w ZUS’ie”, „wypełnieniem PIT’u”, „tego DJ’a”. W odmianie tego typu skrótów stosuje się łącznik (dywiz). Poprawne zapisy wyglądają więc następująco: „w ZUS-ie”, „wypełnienie PIT-u”, „tego DJ-a”.
Z apostrofem czy bez — wizje przyszłości
Język polski (i nie tylko) jest żywy, co wiąże się z koniecznością zmieniania wielu zasad pisowni. Podlegają one ciągłym transformacjom, dlatego istnieje duże prawdopodobieństwo, że za jakiś czas dopuszczalny będzie zapis obcojęzycznych wyrazów bez apostrofów. Taka forma odmiany znajduje zwolenników wśród wielu językoznawców.
W Wielkim słowniku ortograficznym PWN już teraz pod hasłem „hardcore” znajdują się dwie formy: hardcore’owy i hardcorowy.
Podsumowanie
- Apostrof to znak graficzny wykorzystywany przy odmianie obcojęzycznych słów z niemą końcówką.
- Przy zapisie dat apostrof może zastąpić dwie pierwsze cyfry określające rok.
- W języku polskim niedopuszczalne jest wykorzystanie apostrofu przy odmianie skrótowców.
- Niektórzy językoznawcy opowiadają się za spolszczoną pisownią bez apostrofów.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz