Czy przed słowem czyli należy postawić przecinek?
Interpunkcja w języku polskim kryje w sobie wiele tajemnic. Autorzy różnego rodzaju tekstów literackich i naukowych często zastanawiają się na przykład, czy przed wyrazem czyli w zdaniu musi znaleźć się przecinek. Warto dowiedzieć się, co na ten temat mówią obowiązujące reguły interpunkcyjne.
Funkcja słowa czyli w zdaniu
Wyraz czyli w zdaniu na ogół pełni funkcję spójnika synonimicznego łączącego ze sobą zdania bądź ich części. Pod względem znaczeniowym zalicza się go do tej samej grupy co wyrażenia to znaczy, to jest, innymi słowy. Za pomocą słowa czyli wprowadzamy zatem zdanie lub wyrażenie o charakterze wyjaśniającym. Drugi człon we wspomnianych frazach z reguły stanowi powtórzenie treści pierwszego sformułowane w innych słowach.
- Rozmawiałem dzisiaj z Asią, czyli moją kuzynką;
- Nie odrobiłeś zadania domowego, czyli nie jesteś przygotowany do dzisiejszej lekcji.
Słowo czyli wykorzystujemy dość często przy formułowaniu różnorodnych wypowiedzi ustnych i pisemnych. Zazwyczaj występuje ono w środku zdania lub jego równoważnika. Niekiedy wyraz czyli umieszcza się na początku zdania pytającego (albo równoważnika zdania pytającego). Z taką sytuacją mamy do czynienia głównie w codziennej komunikacji.
– Widziałem się wczoraj z Markiem.
– Czyli z kim?
– Z moim kolegą z pracy.
Zdania sformułowane w analogiczny sposób do tych przytoczonych powyżej spotykamy też niekiedy w utworach literackich.
Przecinek przed czyli – zasady interpunkcyjne
Zasady stawiania przecinka przed spójnikiem czyli są niezbyt skomplikowane. Zgodnie bowiem z obowiązującą zasadą interpunkcyjną znajdujące się w środku zdania słowo czyli – podobnie zresztą inne spójniki synonimiczne – musi być zawsze poprzedzone przecinkiem. Od tej reguły nie ma żadnych wyjątków. W praktyce oznacza to konieczność umiejscowienia przecinka przed czyli zarówno w zdaniach pojedynczych (np. Chętnie przygotowuję się do lekcji matematyki, czyli mojego ulubionego szkolnego przedmiotu; Dzisiaj kupiłem ploter, czyli urządzenie służące do drukowania obrazów na dużych i płaskich powierzchniach), jak i złożonych (np. Witek odszedł do wieczności, czyli umarł; Szybko dałem stamtąd nogę, czyli uciekłem).
Słowo czyli wprowadzające wtrącenie do zdania także musi być poprzedzone przecinkiem. Co więcej, wspomniany znak interpunkcyjny powinien obowiązkowo znaleźć się również na końcu takiego wtrąconego członu, np. Adrian, czyli mój brat, kilka dni temu wygrał konkurs recytatorski; W Warszawie, czyli w stolicy Polski, odbywa się wiele wydarzeń kulturalnych.
Podsumowanie
- Słowo czyli pełni w zdaniu funkcję spójnika synonimicznego. Wprowadzany przez nie do danej wypowiedzi drugi człon stanowi wyjaśnienie pierwszego.
- Przed wyrazem czyli występującym w środku zdania pojedynczego i złożonego zawsze należy postawić przecinek.
- W przypadku wtrąceń w zdaniach konieczne jest postawienie przecinka zarówno przed czyli, jak i na końcu wtrąconego członu.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz