Czy przed słowem bądź stawiamy przecinek?
Słowo bądź znajduje powszechne zastosowanie zarówno w mowie potocznej, jak i języku literackim. Prawidłowy zapis zdań z użyciem tego wyrazu może nastręczać jednak pewnych trudności, zwłaszcza pod kątem interpunkcji. Zastanawiasz się, czy i kiedy należy postawić przecinek przed bądź? Zajrzyj do artykułu!
Funkcje słowa bądź w zdaniu
Wyraz bądź może pełnić różnorakie funkcje w wypowiedziach ustnych oraz pisemnych. Najczęściej występuje w roli spójnika łączącego równorzędne części zdań lub zdania współrzędnie złożone.
Wskazuje wówczas na możliwość wyboru jednej osoby, przedmiotu lub rozwiązania albo wystąpienia jednego z wymienionych zdarzeń. Ma ono zatem takie samo znaczenie, jak inne spójniki rozłączne: lub, czy, albo.
- Zatrudnię na stanowisku sekretarki Kasię bądź Anię.
- Podaj mi długopis bądź ołówek!
- Mogłam wyjść za mąż bądź pójść do zakonu.
- W piątek pojadę do cioci bądź odwiedzę mamę.
Słowo bądź niekiedy używane jest też w zdaniach, w których występują wyliczenia. W tych okolicznościach poprzedza każdy wyczytywany lub wypisywany element, podkreślając jednocześnie ich równorzędność (np. Możesz dostarczyć mi ten projekt bądź osobiście, bądź mailowo, bądź tradycyjną pocztą).
Bądź w zdaniu może także pełnić funkcje:
- partykuły – w takiej sytuacji akcentuje ono nieokreśloność pewnej osoby, przedmiotu, miejsca lub czasu (np. Weź sobie co bądź i odejdź!, Idź sobie dokąd bądź i daj mi spokój!, Takie hasło może rozszyfrować kto bądź).
- formy fleksyjnej czasownika być w drugiej osobie liczby pojedynczej (tryb rozkazujący, np. Bądź tak dobra i zajmij się swoją młodszą siostrą!).
Słowo bądź w wyszczególnionych powyżej rolach występuje jednak relatywnie rzadko.
Przecinek przed bądź – najważniejsze informacje
W zdecydowanej większości przypadków stawianie przecinka przed bądź jest nieuzasadnione i jako takie stanowi błąd interpunkcyjny.
Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy omawiane słowo pełni funkcję spójnika rozłącznego i partykuły.
Spójnik rozłączny
Zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą nie rozdziela się przecinkiem zdań współrzędnych połączonych spójnikiem rozłącznym.
- Możesz kupić kapustę włoską bądź pekińską.
- W weekend wybiorę się do kina bądź pojadę do spa.
- Poproszę o radę lekarza rodzinnego bądź skonsultuję się ze specjalistą.
Partykuła
Nie rozdziela się przecinkiem partykuły występującej w połączeniu z zaimkami pytajnymi, takimi jak: czy, skąd, gdzie, jak, też, kiedy, gdzie, kto, co.
- Możesz się tym zająć kiedy bądź.
- Może to zrobić kto bądź.
- Zdejmij kurtkę i połóż ją gdzie bądź.
Musisz też pamiętać o prawidłowym zapisie wyrażenia bądź co bądź. W zależności od kontekstu może ono występować na początku lub w środku zdania i nigdy nie stawia się ani przed nim, ani po nim przecinka, np. Bądź co bądź, jest Twoją matką; Byłem nią bądź co bądź bardzo zauroczony.
Przecinek przed bądź – wyjątki od reguły
W niektórych przypadkach wskazane jest postawienie przecinka przed bądź. Z taką sytuacją mamy do czynienia wtedy, gdy:
- omawiane słowo występuje w roli spójnika i zostało powtórzone w jednym zdaniu co najmniej dwukrotnie – wówczas przecinek umieszcza się zawsze przed drugim i każdym kolejnym spójnikiem (np. Przyjadę do Ciebie bądź samochodem, bądź autobusem, bądź pociągiem; Zobaczę się z nim bądź jutro, bądź pojutrze);
- wyraz bądź jest czasownikiem i występuje po rzeczowniku w wołaczu (np. Basiu, bądź tak miła i przynieś mi gazetę).
Jak widać, zasady stawiania przecinka przed słowem bądź są niezbyt skomplikowane. Wystarczy pamiętać tylko o kilku kwestiach i nie będziesz mieć żadnego problemu z poprawnym zapisem interpunkcyjnym zdań, w których użyto tego wyrazu.
Podsumowanie
- Słowo bądź pełni w zdaniu rolę spójnika rozłącznego, partykuły bądź czasownika w 2 osobie liczby pojedynczej w trybie rozkazującym.
- Zazwyczaj należy zrezygnować z postawienia przecinka przed bądź, gdy jest ono spójnikiem lub partykułą.
- Przecinek przed bądź stawia się wówczas, gdy słowo to występuje co najmniej dwukrotnie w jednym zdaniu lub jest ono czasownikiem.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz