Przecinek przed jednak – kiedy trzeba go postawić?
Przecinek przed jednak to kwestia, która często budzi wątpliwości w pisowni. W zależności od kontekstu słowo to może pełnić różne funkcje, co wpływa na konieczność postawienia przecinka. Sprawdź, kiedy należy przecinek przed jednak, a kiedy trzeba go pominąć.
Jaką rolę odgrywa wyraz jednak w zdaniu?
Słowo jednak może pełnić w zdaniu funkcję spójnika albo partykuły.
Jednak jako spójnik
Jednak w roli spójnika łączy zdania współrzędne lub równorzędne części zdań. Wprowadza zdanie, którego treść pozostaje w sprzeczności z treścią poprzedniego. W tym kontekście służy więc do wyrażania przeciwieństw lub kontrastu, dlatego zalicza się do spójników przeciwstawnych. Oto kilka przykładów jego użycia w tej funkcji:
- Położyłem się spać późno, jednak rano nie miałem problemu ze wstaniem z łóżka.
- Na autostradzie zdarzył się wypadek, jednak nikomu nie stało się nic poważnego.
- Alek długo był samotny, jednak w końcu założył rodzinę.
Jednak jako partykuła
Wyraz jednak występujący jako partykuła wskazuje, że opisany w zdaniu stan rzeczy zachodzi wbrew oczekiwaniom mówiącego. Innymi słowy, treść zdania jest całkowicie sprzeczna z wcześniejszymi przewidywaniami nadawcy. Takie użycie można zobaczyć w następujących przykładach:
- Basia miała jednak rację.
- Wieczorem jednak zaczęło padać.
- Zawsze jednak warto mieć przy sobie telefon.
Kiedy przed jednak należy umieścić przecinek?
Wyraz jednak należy każdorazowo poprzedzić przecinkiem wówczas, gdy pełni on funkcję spójnika.
W tym przypadku zastosowanie znajduje reguła mówiąca o konieczności rozdzielania przecinkiem zdań połączonych spójnikiem przeciwstawnym. Oto przykłady poprawnego zapisu zdań z jednak w tej roli:
- Wyszedłem z domu, jednak szybko tam wróciłem.
- Uczył się pilnie na egzamin, jednak ostatecznie go nie zdał.
- Zrobili latawiec, jednak wiatr szybko go porwał.
Co istotne, słowo jednak nie musi koniecznie występować na początku wprowadzanego przez nie zdania. Może je poprzedzać jeden lub kilka wyrazów. Nie zmienia to jednak faktu, że oba zdania składowe muszą być przedzielone przecinkiem, np.:
- Spóźniłem się do pracy, szef jednak tego nie zauważył.
- Marian odszedł z domu, szybko jednak pożałował tej decyzji.
- Asia jest szczęśliwa z Markiem, nigdy jednak nie zapomniała o swym zmarłym mężu.
Kiedy nie stawiamy przecinka przed jednak?
W zdaniach, w których jednak występuje jako partykuła, należy zrezygnować z umieszczania przed tym słowem przecinka.
Doskonale widać to na następujących przykładach:
- Marcin przyleciał jednak tym samolotem.
- Miałeś jednak dobry pomysł z tą książką.
- Nie zdecydowałam się jednak na pracę na tym stanowisku.
Oczywiście, jeśli jednak rozpoczyna zdanie, także nie stawiamy przed tym wyrazem przecinka, np.:
- Jednak to jest to, o czym zawsze marzyłem.
- Jednak udało mi się naprawić samodzielnie samochód.
- Jednak dziś mam więcej pracy niż wczoraj.
Podsumowanie
- Słowo jednak może pełnić w zdaniu funkcję spójnika przeciwstawnego albo partykuły.
- Jeśli jednak w zdaniu jest spójnikiem przeciwstawnym, słowo to zawsze poprzedzamy przecinkiem.
- Przed jednak występującym w charakterze partykuły nie stawia się przecinka.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz