Jak zostać tłumaczem? 5 kroków do profesjonalizmu

Jak zostać tłumaczem?

Każdy tłumacz powinien przede wszystkim doskonale znać zarówno język obcy, jak i swój język ojczysty. Nie mówimy tu tylko o samym słownictwie i gramatyce. Ważna jest również interpunkcja, styl, podłoże kulturowe itp. Przedstawiamy 5 najważniejszych aspektów, o które trzeba zadbać, chcąc rozpocząć pracę w zawodzie.

Nauka języka to podstawa

Uczymy się języków obcych od najmłodszych lat. Dzieci przyswajają kody językowe w naturalny sposób, naśladują wymowę i samodzielnie rozpracowują reguły gramatyczne. Mają szczególne zdolności rozumienia, a ich słuch dostosowuje się już od początku do rozumienia innego języka. Szybko pojmują kontekst, a następnie, zachęcone, zaczynają stosować te umiejętności we własnej wypowiedzi. Dzieci, które od najmłodszych lat mają do czynienia z językami obcymi, prawdopodobnie w przyszłości będą miały większą szansę opanować je na najwyższym poziomie.

Nie bez znaczenia jest również poznawanie danego języka u źródeł. Słuchanie i ćwiczenie mówienia w naturalnych warunkach, a także poznawanie elementów kulturowych danego kraju umożliwia pracę między innymi nad akcentem i płynnością wypowiedzi.

Jeśli poważnie myślisz o pracy jako tłumacz, warto byś zainteresował się studiami wyższymi w tym kierunku. Mogą to być filologie, których obecnie oferta na uczelniach jest bardzo bogata, lub lingwistyka stosowana ze specjalnością translatoryka. Dostępne są także specjalistyczne studia podyplomowe zarówno dla tłumaczy ustnych, jak i pisemnych.

Studia zapewniają zdobycie niezbędnej wiedzy w zakresie nowoczesnych technik tłumaczeniowych, najnowszych technologii, strategii i środków technicznych, ale nie są koniecznością. Z pewnością jednak zdobycie odpowiedniego warsztatu do pracy jako tłumacz bez ukończenia odpowiednich studiów będzie bardzo utrudnione.

Zderzenie z rzeczywistością

Trzeba pamiętać jednak, że samo ukończenie studiów nie uczyni Cię tłumaczem. Absolwent opuszcza uczelnię z olbrzymim bagażem wiedzy i teoretycznych umiejętności. Niestety programy studiów nie oferują wystarczającej liczby zajęć praktycznych, aby od razu po ukończeniu studiów „poczuć się jak ryba w wodzie” na rynku tłumaczeniowym.

Świetna znajomość języka, wiedza o danym kraju, jego kulturze, historii i tradycji – są to bezwzględnie niezbędne elementy, jednak wciąż niewystarczające. To w zasadzie tylko podstawy, na których trzeba teraz wypracować swój warsztat. Kluczem do sukcesu jest już tylko praktyka.

Praktyka

Jeszcze przed ukończeniem studiów warto pomyśleć i zacząć się rozglądać za odpowiednim miejscem do odbycia praktyk. Może to być na przykład pomoc w biurze tłumaczeń lub praca jako asystent tłumacza przysięgłego. Warto wykorzystać ten czas na doskonalenie języka, tłumaczenia, gromadzenie materiałów, czy przygotowanie glosariuszy.

Ważne jest także, aby odpowiednio wykorzystać obecność specjalistów z branży i konsultować z nimi wszystkie wątpliwości, zadawać pytania, prosić o wykazywanie błędów, z pokorą przyjmować krytykę i (co najważniejsze!) nie powtarzać już raz popełnionych wpadek.

Każdy, kto chce pracować jako tłumacz, musi po prostu zacząć przekładać teksty. Jak już poczujesz się wystarczająco silny, możesz zacząć ogłaszać się w Internecie, szukać pierwszych agencji tłumaczeniowych i klientów, z którymi chciałbyś współpracować. Jest to żmudny proces tworzenia własnej bazy klientów. Na ten etap w zawodzie również warto poświęcić czas, co później zaowocuje udaną współpracą.

Specjalizacja

Dzisiejszy rynek wymaga od tłumaczy, oprócz znajomości języka, bycia specjalistami w danej dziedzinie. Istnieje powszechne przekonanie, że tłumacz przetłumaczy wszystko. Nic bardziej mylnego. Każda osoba podejmująca to wyzwanie powinna odpowiedzieć sobie na pytanie: W czym jestem dobry? Czym się interesuję?

Najlepiej, jeśli tłumacz ukończył równolegle także inne studia, np. ekonomię, medycynę, czy prawo. Wykształcenie kierunkowe lub poważne zainteresowanie inną dziedziną są właściwie jedynym gwarantem dobrze wykonanego tłumaczenia o konkretnej tematyce.

Oczywistym jest fakt, że świeżo upieczony „tłumacz”, który ukończył tylko filologię, nie będzie umiał przetłumaczyć instrukcji obsługi aparatu rezonansu magnetycznego lub opisu przebiegu operacji kardiochirurgicznej. Z tego powodu na początku dobrze jest tłumaczyć teksty ogólne, a z czasem przyjmować zlecenia bardziej specjalistyczne i na tej podstawie obrać swoją specjalistyczną ścieżkę zawodową.

Oprogramowanie

Zawód tłumacza to ciągła nauka, wyjazdy, kursy, szkolenia, studia podyplomowe. Warto zainwestować trochę czasu i pieniędzy w nowoczesne oprogramowanie wspomagające pracę. Obecnie umiejętność posługiwania się narzędziami CAT (SDL Trados Studio, Memoq, Wordfast, Across, OmegaT itp.) może być niejednokrotnie wymogiem w biurach tłumaczeń.

Pomijając tę kwestię, praca przy użyciu CAT-ów może znacznie przyspieszyć pracę. Ich walory dostrzega się zazwyczaj po jakimś czasie, gdy tłumacz sprawnie się już nimi posługuje i ma zbudowaną konkretną pamięć tłumaczeniową.