Blog naukowy – czym jest i jak go prowadzić?

Czym jest blog naukowy?

Jego fundamentem są fakty, dane i wnioski oparte na aktualnych badaniach – w przeciwieństwie do blogów lifestyle’owych czy opiniotwórczych. Zakres tematyczny takiego bloga może być szeroki – od fizyki kwantowej, przez biotechnologię, aż po mikrohistorię czy filozofię nauki.

Choć blogi naukowe zwykle tworzone są przez naukowców i specjalistów w danej dziedzinie, to część blogosfery stanowią popularyzatorzy nauki, do których zaliczyć można dziennikarzy, studentów, a niekiedy po prostu pasjonatów danego tematu.

Dlaczego warto prowadzić bloga naukowego?

Prowadzenie bloga naukowego wymaga czasu i zaangażowania – przygotowanie jednego artykułu naukowego może zająć nawet kilkanaście godzin. Czy oznacza to, że blog naukowy jest dla naukowców lub nauczycieli akademickich zbędnym obciążeniem, które nie niesie za sobą współmiernych korzyści? Absolutnie nie!

Najważniejsze zalety pisania bloga naukowego to:

• popularyzacja własnych badań i ich wyników;
• autopromocja i budowanie marki osobistej;
• nawiązanie kontaktu lub współpracy z innymi badaczami;
• znajomość najnowszych publikacji naukowych z danej dziedziny nauki;
• poprawa umiejętności pisarskich i znajomości specjalistycznego języka obcego;
• poszerzanie wiedzy czytelników na ważne społecznie tematy.

Jak prowadzić bloga naukowego?

Na początku blogowania warto uświadomić sobie, że blog naukowy wymaga szczególnej staranności – zarówno merytorycznej, jak i językowej. Dzieje się tak dlatego, że blogi naukowe zwykle sygnowane są imieniem i nazwiskiem konkretnego naukowca czy nauczyciela akademickiego, co niejako wymusza na nich najwyższy poziom zamieszczanych wpisów.

Już od pierwszych tekstów warto więc trzymać się podstawowych zasad, które zwiększą jakość treści i zaufanie czytelników.

Dopasuj język do odbiorcy

Unikaj języka, który przypomina urzędowe pisma – blog naukowy ma przybliżać temat, a nie go komplikować. Nawet najbardziej złożone zjawiska można opisać prostym, klarownym językiem, unikając hermetycznego żargonu. Skomplikowane i specjalistyczne słownictwo pozostaw dla publikacji naukowych czy branżowych czasopism.

Zanim opublikujesz tekst, poproś osobę spoza swojej dziedziny o przeczytanie go i ocenę, czy wszystko jest zrozumiałe.

Korzystaj jedynie ze sprawdzonych źródeł

Korzystaj wyłącznie z renomowanych źródeł, takich jak:

• publikacje naukowe z recenzowanych czasopism;
• raporty instytucji badawczych (OECD, WHO, IPCC, itp.);
• oficjalne statystyki rządowe i międzynarodowe;
• uznane bazy danych (np. PubMed, Scopus, Google Scholar).

Przykładem opracowania bazującego właśnie na danych rządowych jest WorldIndex, opracowany przez Content Writer. Umieszczenie takiego wykresu w artykule nie tylko zwiększa jego wartość merytoryczną, ale także wizualną. Poniżej zamieszczamy przykładowy wykres:

Dobrą praktyką jest również udostępnienie czytelnikowi literatury, która posłużyła do napisania danego wpisu blogowego. Nie tylko zwiększa to wiarygodność Twojego artykułu, ale pozwala również na samodzielne poszerzenie tematu przez czytelników. Na swoim blogu możesz korzystać też z przypisów lub zdecydować się na mniej pracochłonną formę, czyli udostępnienie wykazu źródeł tuż pod artykułem.

Unikaj zabiegów erystycznych

Autor bloga naukowego, w poruszanych przez siebie tematach, powinien dążyć do ukazania obiektywnej prawdy, bez względu na wyznawane przez siebie poglądy i przekonania.

Blog naukowy powinien być wolny od zabiegów erystycznych, takich jak:

• wybieranie „wisienek” – argumentowanie swoich hipotez poprzez manipulowanie przedstawianymi statystykami czy publikacjami naukowymi;
• rozmydlenie – uogólnienie czyichś słów, by zmienić całkowicie ich sens;
• odwołanie do natury – założenie zakładające, że dane zjawisko lub rzecz jest pozytywne i pożądane, ponieważ pochodzi z natury;
• żonglowanie autorytetem – uwiarygodnianie swoich argumentów poprzez odwołanie się do „autorytetu” (niekoniecznie specjalisty w temacie dyskusji);
• argumenty emocjonalne – ich celem jest wzbudzenie w czytelnikach określonych emocji.

Dzielenie się z innymi swoją pasją, w tym przypadku naukową, zawsze jest ekscytujące i satysfakcjonujące. Takie same uczucia powinny towarzyszyć też czytelnikom Twojego bloga.

Publikuj regularnie i dbaj o formę

Systematyczność buduje zaangażowaną społeczność. Nie musisz publikować co tydzień, ale ustal realny harmonogram – np. jeden wpis miesięcznie – i się go trzymaj.

Zadbaj także o formę techniczną:

• tytuł – konkretny, zawierający słowa kluczowe i oddający treść;
• lead (wstęp) – powinien jasno wskazywać, o czym będzie artykuł i zachęcać do czytania;
• odpowiednia struktura – dziel artykuł na sekcje z nagłówkami, stosuj wypunktowania, podkreślenia i akapity;
• estetyka – schludna, przejrzysta forma wpływa na odbiór merytoryczny.