Kryptoreklama – czym jest i czy można ją stosować?

Kryptoreklama – co to?

Tego typu działania mają zachęcić do nabycia danego produktu lub usługi, jednak nie w sposób bezpośredni.

Istnieje kilka aktów prawnych poruszających kwestie kryptoreklamy, które warto znać.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

1. Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
[…]
4) wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji.

Warto zapoznać się także z art. 12 ust. 2 ustawy Prawo prasowe, które odwołuje się bezpośrednio do etyki zawodu dziennikarza:

Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

Formy kryptoreklamy

Kryptoreklama może przybrać różne formy, między innymi:

• werbalną – kiedy opowiada się o produkcie lub usłudze;
• wizualną – kiedy prezentuje się produkty, a także efekty ich użytkowania lub korzystania z danej usługi;
• użytkową – kiedy deklaruje się korzystanie z danego produktu bądź usługi.

Najprościej rzecz ujmując, kryptoreklama jest reklamą, którą można spotkać zarówno w telewizji, pasie, jak i w Internecie. Niestety nierzadko taki sposób promocji budzi wątpliwości, co więcej niekiedy jest uważany za działanie nieetyczne. Dzieje się tak dlatego, że bardzo często wprowadza on odbiorców w błąd i zawiera elementy manipulacji, a nawet kłamstwa lub półprawdy.

Dlaczego kryptoreklama zdobyła taką dużą popularność? To wynik coraz większej świadomości reklamobiorców. Ponieważ konsumenci bez problemu rozpoznają reklamę, co więcej – zazwyczaj są nastawieni do takich treści dość sceptycznie, firmy decydują się na stosowanie nieczystych zagrań. Kryptoreklama ma na celu uśpienie czujności odbiorców i skłonienie ich do szybszego podjęcia decyzji zakupowej.

Kiedy kryptoreklama jest nieetyczna?

Niestety wiele firm wprowadza swoich klientów w błąd w zakresie cen, a także jakości produktów lub usług. Jedną z nieetycznych form promocji jest reklamowanie czegoś, czego się nie używało lub czego się nie zna. Takie praktyki były kiedyś powszechnie stosowane przez twórców internetowych. Można mnożyć także przykłady wykorzystujące manipulację. Najczęściej chodzi o promowanie produktów posiadających wysoką cenę, które w innych sklepach internetowych są dużo tańsze. W przypadku kryptoreklamy często stosowane jest także kłamstwo, na przykład dotyczące jakości oferowanych produktów lub usług.

Jak widać, choć kryptoreklama może mieć różne odsłony, głównie jest nieetyczna. Całe szczęście nieuczciwi reklamodawcy coraz częściej ponoszą konsekwencje swoich działań.

Jedną z grup kojarzących się z tego rodzaju działaniami są twórcy internetowi – kuszeni łatwym i szybkim zarobkiem bardzo często naginają zasady.

Kryptoreklama a influencerzy

Najważniejsze jest to, aby osoba reklamująca dane produkty lub usługi poinformowała swoich obserwatorów o tym, że mają do czynienia z formą promocji. Bez względu na to, czy jest to film sponsorowany opublikowany na YouTube, post umieszczony w mediach społecznościowych, czy artykuł, informacja o tym, że są to treści reklamowe, powinna być jasna. Dzięki temu reklamodawca może mieć czyste sumienie. Każdy post zawierający reklamę, za którą influencer otrzymał korzyść majątkową, powinien być w odpowiedni sposób oznaczony. W tym wypadku tak naprawdę nie mamy już do czynienia z ukrytym przekazem reklamowym, a więc w zasadzie trudno określać tę formę promocji jako kryptoreklamę.

Jak widać, granica pomiędzy reklamą a kryptoreklamą jest cienka. Na pewno nie warto decydować się na nieetyczne lokowanie produktu, gdyż w tym wypadku można bardzo szybko stracić reputację i zaufanie klientów do firmy.

Czy lokowanie produktu to kryptoreklama?

Ciekawym zagadnieniem jest także lokowanie produktu, które bardzo często jest wykorzystywane w filmach, programach telewizyjnych, teledyskach, choć od jakiegoś czasu pojawia się także w sferze influencer marketingu. Na czym to polega? Rozpoznawalni twórcy internetowi publikują zdjęcia lub filmy, na których widoczne są dane produkty. Takie praktyki reklamowe są legalne, jednak tego typu treści muszą być oznaczone jako reklama. W przypadku, gdy przekaz będzie pozornie neutralny i twórca będzie chciał ją przemycić, wówczas dojdzie do naruszenia prawa.

Jak oznaczać treści reklamowe?

Dokument obejmuje definicje, regulacje prawne oraz przykłady oznaczania reklam na różnego rodzaju platformach internetowych. Każdy materiał zawierający przekaz handlowy, za który twórca internetowy otrzymał korzyść materialną, powinien jasno oznaczać jako materiał reklamowy i wskazać promowaną markę.

Rekomendowane określenia to między innymi:

• #reklama lub [REKLAMA],
• #materiałreklamowy lub [MATERIAŁ REKLAMOWY],
• #współpracareklamowa lub [WSPÓŁPRACA REKLAMOWA],
• płatna współpraca z marką XYZ,
• reklama marki XYZ.