Dywiz, pauza i półpauza – czym się różnią?

Czym jest dywiz?

Jest łatwo dostępna, więc aby wstawić ją do tekstu nie potrzebujesz znajomości żadnych kodów czy znaków specjalnych.

Łącznik to znak ortograficzny, międzywyrazowy, którego używa się zarówno w nazwach pospolitych, jak i własnych. Co ważne, kiedy używamy dywizu, nie oddzielamy go spacją od łączonych członów.

Kiedy używamy dywizu?

Dywiz ma wiele zastosowań. Używa się go między innymi, zapisując dwuczłonowe nazwy własne miejscowości, które składają się z rzeczowników identyfikujących to miejsce (na przykład Polanica-Zdrój, Świeradów-Zdrój czy Bielsko-Biała). Łącznik ten stawia się również przy dwuczłonowych nazwiskach (na przykład Anna Kowalska-Nowak, Maria Dębińska-Wazowska).

Dywiz łączy także wyrazy pospolite, które mają równorzędne znaczenie. Będą to na przykład przymiotniki, takie jak biało-czerwona flaga, profil biologiczno-chemiczny, czy też rzeczowniki – stylistka-fryzjerka (czyli jednocześnie stylistka i fryzjerka), mieszkanie-samochód.

Znaku tego używa się także do dzielenia wyrazów, w odmianie skrótowców (na przykład ZUS-em), niektórych skrótach (na przykład z-ca – zastępca) czy połączeniach liczebnika z wyrazem (na przykład 7-letni).

Łącznik używany jest również w zapisie zakresów (na przykład 2000-2002), jednakże w tym przypadku można używać także półpauzy i to ta forma dominuje.

Pauza (myślnik) i półpauza

W opinii Rady Języka Polskiego można przeczytać: ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Myślnik ma szerokość równą mniej więcej literze M, półpauza – połowie litery M, a dywiz – jednej czwartej litery M. […] podane długości odnoszą się do liter w druku.

Półpauza (–) z kolei jest zamiennikiem pauzy. Powszechnie stosuje się ją w tekstach internetowych, coraz częściej występuje także w druku. Sprawdza się o wiele lepiej w przypadku wąskiego składu, teksty z jej użyciem są nierzadko czytelniejsze.

Zarówno pauza (—), jak i półpauza (–) to znaki interpunkcyjne. Tworząc tekst, musisz wybrać jeden sposób zapisu i konsekwentnie go stosować. To, która opcja będzie dla Ciebie odpowiedniejsza, zależy właściwie tylko od Twoich preferencji.

Półpauzę i pauzę oddziela się od wyrazów sąsiadujących spacjami (z jednym wyjątkiem, o którym wspominamy poniżej).

Skróty klawiszowe dla pauzy i półpauzy:

Kiedy używamy półpauzy lub pauzy?

Półpauzy używa się (zamiennie z dywizem) do zapisywania zakresów, na przykład w godzinach 13.00–15.00. Wówczas nie oddzielamy półpauzy od członów zakresu spacją.

Pauza (oraz zamiennie półpauza) jest stosowana między innymi w zapisach dialogów, na przykład:

— Kim jest Anna?
— Nie mam pojęcia, o kim mówisz.

lub

– Kim jest Anna?
– Nie mam pojęcia, o kim mówisz.

W pozostałych przykładach zastosujemy pauzę, podkreślamy jednak, że można korzystać z niej zamiennie z półpauzą.

Myślnika można użyć także, by „zastąpić” pominiętą część zdania, na przykład: Anna zabrała ze sobą torebkę, Jagoda — plecak.

Pauza świetnie sprawdzi się również we wtrąceniach (co ciekawe, w takim przypadku są mocniejszym znakiem niż przecinki, ale słabszym niż nawias), na przykład: Halina jest — choć sprawia inne wrażenie — bardzo wrażliwa.

Dzięki zastosowaniu pauzy możesz sprawić, że zdanie będzie bardziej zrozumiałe, na przykład: Bartosz miał tylko jednego przyjaciela — swojego psa.

Od myślnika można także rozpocząć pytania i odpowiedzi w wywiadach, na przykład:

— Skąd bierze pan pomysły na piosenki?
— Zazwyczaj pomaga mi obserwacja codzienności.

Myślnika używa się w niektórych wyliczeniach, na przykład:

Tekst składa się z:

— liter,
— znaków interpunkcyjnych,
— liczb.

To także tego znaku używa się w zapisie definicji, na przykład: Półpauza — znak interpunkcyjny używany zamiennie z pauzą stanowiący połowę jej długości.

Dlaczego zapis ma znaczenie?

Możesz zadać sobie pytanie, czy ta wiedza naprawdę Ci się przyda. Dlaczego to takie ważne, by użyć odpowiedniej kreski? Przede wszystkim dzięki prawidłowemu zastosowaniu myślników czy łączników sprawisz, że Twój tekst jest czytelniejszy, jaśniejszy w odbiorze.

Poza tym poprawne zastosowanie znaków ortograficznych i interpunkcyjnych świadczy o profesjonalizmie. Zarówno w druku, jak i na ekranach odpowiednio sformatowany tekst zapewnia komfort czytania, co może wpłynąć znacząco na przyswajanie treści. To właśnie dlatego warto znać różnicę między myślnikiem a dywizem.