Przecinek przed aby – kiedy należy go postawić?

Słowo aby i jego rola w zdaniu

W tym pierwszym przypadku zazwyczaj służy ono do łączenia ze sobą zdań nadrzędnych oraz podrzędnych. Spójnik aby może przy tym:

• wprowadzać zdanie podrzędne określające cel danej czynności (np. Sięgnął po telefon, aby zadzwonić do mamy);
• umożliwiać połączenie zdania nadrzędnego z podrzędnym informującym o zajściu niespodziewanego wydarzenia (np. Słońce pojawiło się na niebie tylko po to, aby po chwili znów skryć się za chmurami);
• łączyć zdanie nadrzędne informujące o jakiejś cesze podmiotu ze zdaniem podrzędnym wskazującym na wynikający z tego tytułu stan rzeczy (np. Ala czuła się zbyt zmęczona, aby posprzątać dziś swój pokój);
• wzbogacać zdanie nadrzędne wyrażające propozycję, wolę lub opinię o komunikat, czego one dotyczą (np. Pragnę, abyś towarzyszył mi w tym spotkaniu);
• przyłączać do zdania dodatkowy składnik wyrażający warunek albo życzenie (np. Powiedz coś, aby na temat).

Natomiast aby w roli partykuły zazwyczaj stosujemy w celu wyrażenia jakiegoś życzenia (np. Aby wszystko ułożyło się po Twojej myśli!). Niekiedy możesz także za pomocą tego słowa wyrazić żywione przez siebie wątpliwości co do danego stanu rzeczy (np. Czy to aby na pewno działa?).

Spójnik aby a przecinek w zdaniach

W takim przypadku musisz pamiętać o konieczności oddzielenia od siebie poszczególnych części składowych zdania odpowiednim znakiem interpunkcyjnym. Przecinek przed aby musi pojawić się np. w następujących wypowiedziach:

• Pies pobiegł za piłką, aby przynieść ją opiekunowi.
• Wstał wcześnie, aby nie spóźnić się do szkoły.
• Zrób wszystko, aby było dobrze.

Co istotne, kolejność zdań nadrzędnych i podrzędnych w zdaniach złożonych nie wpływa w żaden sposób na konieczność postawienia przecinka w tego typu wypowiedziach. Zatem nawet w przypadku zdań zaczynających się od aby (np. Aby przygotować się do zawodów, chodził na dodatkowe treningi) musisz pamiętać o umieszczeniu przecinka między nierównorzędnymi zdaniami.

Przecinek przed aby w roli partykuły

Przed aby w roli partykuły należy zrezygnować z umieszczenia przecinka. Dotyczy to zarówno zdań zaczynających się od aby (np. Aby tylko dotrzeć szczęśliwie do domu!), jak i wypowiedzi, w których wyraz ten występuje w środku (np. Czy ty aby na pewno wiesz, w co się pakujesz?).

Podobnie musisz pamiętać o powstrzymywaniu się przed stawianiem przecinka przed aby oznaczającym byle jak, niedbale. Zatem w zdaniach typu Robię to tylko aby zbyć także nie powinien pojawić się omawiany znak interpunkcyjny.

Wyrażenie tak aby – czy i gdzie należy postawić przecinek?

Przy wyrażeniu tak aby często stosuje się regułę cofania przecinków.

Zgodnie z tą zasadą przy połączeniu spójników z innymi partykułami, przysłówkami i partykułami przecinek musi się pojawić się przed wspomnianym wyrażeniem.

Musisz jednak mieć świadomość, że w niektórych sytuacjach słowo tak występuje w funkcji zaimka przysłownego zastępującego przysłówek. W tych okolicznościach przecinek powinien pojawić się przed aby.

Wiesz już, czy i w jakich okolicznościach stawiamy przecinek przed aby. Teraz nie pozostaje Ci nic innego, jak stosować się do ogólnie obowiązujących w tym aspekcie zasad.