Na czym polega praca redaktora?

Kim jest redaktor i jak wygląda jego praca?

Do jego obowiązków służbowych zalicza się wprowadzanie do analizowanej treści poprawek merytorycznych, stylistycznych i wielu innych. Profesjonalny redaktor – działając w porozumieniu z autorem konkretnego dzieła – dokonuje w tekście modyfikacji służących uczytelnieniu przekazu skierowanego do odbiorcy.

Wśród tego typu zmian możemy wyodrębnić m.in.:

• ujednolicenie stylistyczne tekstu – dopasowanie języka do charakteru utworu (np. literackiego, naukowego, popularnonaukowego);
• korektę błędów merytorycznych, logicznych, językowych itp.;
• skracanie zbyt długich zdań;
• analizę treści pod względem wiarygodności;
• weryfikację poprawności wykorzystanych cytatów;
• sprawdzanie tekstu pod kątem ewentualnego plagiatu;
• usuwanie zwrotów i wyrażeń, które mogłyby zostać niewłaściwie zinterpretowane przez czytelnika.

Często mówi się, że redaktor jest pierwszym czytelnikiem danego dzieła. W powiedzeniu tym kryje się cała prawda dotycząca tej pracy. Za polską pisarką Katarzyną Tubylewicz można stwierdzić, że osoby odpowiedzialne za redakcję tekstów „są dokładnie tymi czytelnikami, których pisarze potrzebują: zaangażowanymi i uważnie czytającymi”.

Ich rolę da się porównać do funkcji pełnionych przez szlifierzy odpowiedzialnych za obróbkę techniczną danego elementu. Dzięki przyjęciu na siebie przez edytorów roli krytycznych odbiorców treści i określonej ingerencji w przekaz konkretny utwór nabiera bowiem właściwego kształtu.

Podział redaktorów z uwagi na wykonywane przez nich zadania

Jeżeli poważnie myślisz o ubieganiu się o pracę redaktora, musisz mieć świadomość istnienia pewnego podziału wśród osób wykonujących ten zawód.

Edytorów najczęściej dzielimy na redaktorów:

• merytorycznych – do ich obowiązków zalicza się wykrywanie i poprawę błędów logicznych, językowych i gramatycznych;
• naukowych – to osoby odpowiedzialne za naukowe opracowanie publikacji przed jej przekazaniem do druku; zwracają one szczególną uwagę na sposób ujęcia danej problematyki w tekście;
• technicznych – takich edytorów interesuje przede wszystkim estetyka książki; do nich należy ostateczna decyzja w sprawie m.in. wyboru odpowiedniego kroju i rozmiaru czcionki oraz rozmieszczenia rozmaitych grafik w tekście;
• naczelnych – mianem tym określa się osoby kierujące całością działań redakcyjnych podejmowanych w danym wydawnictwie, gazecie lub telewizji; podejmują one ostateczną decyzję w kwestii przyjęcia konkretnego tekstu do druku lub jego odrzucenia; zajmują się także polityką kadrową w firmie;
• portali internetowych – ich zadaniem jest umieszczanie określonych artykułów w sieci.

Redaktorów niejednokrotnie utożsamia się z korektorami. Musisz jednak zdawać sobie sprawę z różnic między tymi zawodami. Korektor podczas nanoszenia poprawek skupia się głównie na wyeliminowaniu tzw. literówek, a także błędów interpunkcyjnych i ortograficznych. Praca redaktora swym zasięgiem obejmuje natomiast ocenę tekstu zarówno w aspekcie językowym, jak i merytorycznym oraz komunikacyjnym.

Praca jako redaktor – cechy i umiejętności

Od kandydatów na wymienione stanowisko oczekuje się przede wszystkim dobrej organizacji pracy, sumienności, staranności oraz samodzielności i umiejętności szybkiego podejmowania właściwych decyzji. Nie bez znaczenia jest też wysoki poziom odporności na stres oraz zdolność do pracy pod presją czasu.

Edytorzy odpowiadający za redagowanie tekstów muszą wykazywać się doskonałą znajomością zasad pisowni.

Wskazane jest także, aby cechowała ich umiejętność samodzielnego przeprowadzania researchu w różnorodnych źródłach archiwalnych, bibliotecznych oraz internetowych.

Nie obędzie się przy tym bez świetnej obsługi komputera i Internetu. Osoby redagujące książki bądź artykuły prasowe z reguły pracują w jednym edytorze tekstu. Tym bardziej zatem powinny one dołożyć wszelkich starań, aby opanować najważniejsze umiejętności związane np. z formatowaniem tekstu, wstawianiem nagłówków, stopek i przypisów czy tworzeniem spisu treści.

Nie przerażaj się jednak, jeśli masz problem z przyswojeniem sobie tych zdolności. Jak to mówią, „praktyka czyni mistrza”. Z biegiem lat nauczysz się perfekcyjnego wykonywania wszystkich działań edytorskich.

A może marzy Ci się kariera redaktora naczelnego w gazecie bądź czasopiśmie? Musisz wiedzieć, że obowiązujące w Polsce Prawo prasowe nakłada na osoby piastujące tę funkcję pewne wymagania. Dotyczy to w szczególności dysponowania przez nie:

• polskim obywatelstwem;
• pełną zdolnością do czynności prawnych;
• wszystkimi prawami publicznymi.

Z możliwości ubiegania się o stanowisko redaktora naczelnego wyłączone są osoby skazane za przestępstwa lub występki przeciwko RP do momentu upływu odpowiednio 10 lub 3 lat od odbycia kary. To samo odnosi się także do osób, które popełniły przestępstwa z uwagi na motywację zasługującą na szczególne potępienie.

Praca redaktora a zarobki

Trudno jednoznacznie określić wysokość pensji pobieranych przez przedstawicieli tego zawodu. W tym aspekcie wszystko zależy bowiem od kwalifikacji i stażu pracy danego edytora, a także lokalizacji i wielkości firmy, w której pracuje.

Minimalne wynagrodzenie pobierane przez reprezentantów tej profesji wynosi 4900 zł brutto, a maksymalne oscyluje na poziomie 8280 zł brutto.

Na największe profity z tytułu zatrudnienia na stanowisku redaktora mogą liczyć pracownicy dużych firm wydawniczych działających na terenie województwa mazowieckiego. Najgorzej opłacani są natomiast redaktorzy zatrudniani w małych przedsiębiorstwach mających swoje siedziby w województwie śląskim.

Studia a praca jako redaktor

Jeśli praca redaktora to wymarzona ścieżka kariery zawodowej dla Ciebie, w pierwszej kolejności warto pomyśleć o ukończeniu odpowiednich studiów. We wspomnianej profesji zazwyczaj pracują absolwenci dziennikarstwa i filologii polskiej bądź studiów podyplomowych z zakresu edytorstwa.

Wymienione kierunki na ogół doskonale przygotowują bowiem przyszłych redaktorów do pracy w wydawnictwie. Warto jednak uświadomić sobie, że dysponowanie dyplomem ukończenia kształcenia kierunkowego w szkole wyższej nie jest wcale warunkiem koniecznym do zdobycia zatrudnienia w zawodzie edytora.

Pracodawcy zwracają uwagę przede wszystkim na rzeczywiste kompetencje danej osoby odgrywające szczególnie istotną rolę w tego typu profesji. Dotyczy to w szczególności tzw. wyczucia językowego, a także szerokiej wiedzy ogólnej lub specjalistycznej. Ta ostatnia okazuje się szczególnie ważna w przypadku osób pracujących na stanowisku redaktora naukowego.