Wyrażenia przyimkowe z zaimkiem który – zasady pisowni
Wyrażenia przyimkowe zawierające zawierające zaimek który mogą wzbudzać wiele wątpliwości. Być może zastanawiasz się, jak wygląda budowa takiej konstrukcji, gdzie należy postawić przecinek i jaka jest reakcja składniowa poszczególnych elementów. Jeżeli zadajesz sobie te pytania, przejdź do dalszej części naszego artykułu, w której rozstrzygniemy powyższe kwestie.
Czym są wyrażenia przyimkowe?
Wyrażenia przyimkowe to połączenia przynajmniej dwóch wyrazów, z których jeden jest przyimkiem, a drugi może być rzeczownikiem, przysłówkiem, liczebnikiem, przymiotnikiem, imiesłowem czy zaimkiem.
Przyimki zaś to część mowy, która jest nieodmienna i niesamodzielna, łączy się ona z innymi częściami mowy, ilustrując relacje przestrzenne, czasowe, przyczynowe czy celowe między obiektami.
Czym jest zaimek?
Zaimek natomiast to odmienna część mowy, która zastępuje rzeczownik, przymiotnik czy liczebnik, lub go doprecyzowuje. Zaimek może wchodzić w skład wyrażenia przyimkowego.
Zaimka zatem używamy często po to, by uniknąć powtórzeń (zaimek rzeczowny lub przymiotny) albo doprecyzować czy podkreślić, o jaki obiekt chodzi (zaimek wskazujący). W wyrażeniach przyimkowych zastępuje on najczęściej rzeczownik, o którym wcześniej była mowa.
Kiedy wprowadzamy do zdania zaimek który, najczęściej czynimy to w tym celu, by połączyć dwa zdania składowe w jedno. Do wprowadzenia zdania podrzędnego do zdania głównego używamy zaimka względnego. Jednym z nich jest właśnie zaimek który. Dzięki temu cały wywód jest bardziej płynny i nieco krótszy, czego efektem jest przyjemniejsza i łatwiejsza do przyswojenia lektura. Oczywiście, jeśli zrobimy to w sposób właściwy. Jak więc uniknąć błędów?
Trzy zasady główne dotyczące wyrażeń przyimkowych z zaimkiem który
Poniżej podpowiadamy, na jakie czynniki warto zwrócić uwagę.
Zaimek który jako dookreślenie elementu zdania głównego
Musisz pamiętać o tym, że wyrażenia przyimkowe z zaimkiem który nie rozpoczynają nowego zdania, lecz doprecyzowują zdanie główne.
Oznacza to, że należy je poprzedzić przecinkiem – powinien on znaleźć się przed całym wyrażeniem przyimkowym.
Zaimek który w wyrażeniu przyimkowym powinien występować w miejscu określonym przez schemat: przyimek + zaimek. Oczywiście mówimy o sytuacji, gdy całe wyrażenie wprowadza zdanie podrzędne. Inaczej sytuacja się przedstawi, kiedy po zaimku względnym będzie występowało wyrażenie przyimkowe. By lepiej wyjaśnić różnicę między tymi sytuacjami, posłużymy się przykładami.
Wczoraj utworzył się nowy rząd, w którym znalazła się partia prawicowa i lewicowa.
W nowym rządzie znalazła się prawica i lewica, wśród której warto wyróżnić socjaldemokratów.
Zaimek który w wyrażeniu przyimkowym a wyrażenie przyimkowe po zaimku
W obu wyżej przytoczonych przypadkach wyrażenie przyimkowe z zaimkiem który wprowadza zdanie podrzędne, jest on zaimkiem względnym. Szyk zaimka i przyimka w tym wyrażeniu jest dość oczywisty. Inną sytuację mamy w zdaniu złożonym.
Ta przygodna znajomość przerodziła się w związek, który z dnia na dzień stawał się coraz poważniejszy.
Ania kupiła z Pawłem mieszkanie, które z nim wcześniej wynajmowała.
Te dwa powyższe zdania są zbudowane z wypowiedzenia głównego, do którego zostało dołączone uzupełniające zdanie podrzędne wprowadzone przez zaimek który. Natomiast dalsza część wypowiedzenia podrzędnego nie jest bezpośrednio semantycznie związania z tym zaimkiem względnym. Co więcej, zaimek względny który nie stanowi część wyrażenia przyimkowego. Wyrażenia przyimkowe występujące po tym zaimku to: z dnia na dzień, z nim. Te zdania, jak również te przytoczone wcześniej, można przekształcić w taki sposób, by nie zawierały rzeczonego zaimka.
W dniu wczorajszym utworzył się nowy rząd. Znalazła się w nim partia prawicowa i lewicowa.
W nowym rządzie znalazła się prawica i lewica. Wśród tej ostatniej warto wyróżnić socjaldemokratów.
Ta przygodna znajomość przerodziła się w związek, ten z kolei z dnia na dzień stawał się coraz poważniejszy.
lub: Ta przygodna znajomość przerodziła się w związek. Z dnia na dzień stawał się on coraz poważniejszy.
Ania kupiła z Pawłem wcześniej wynajmowane wspólnie mieszkanie.
lub: Ania i Paweł kupili mieszkanie. Wcześniej to lokum razem wynajmowali.
Zaimek który w wyrażeniu przyimkowym a budowa zdania
Należy także pamiętać o takiej budowie zdania, w której przed zaimkiem względnym będzie występował wyraz lub wyrażenie dookreślane. Nie możemy zatem postawić go w dowolnym miejscu wypowiedzenia, straci bowiem na tym sens wypowiedzi.
Zaimek który w wyrażeniu przyimkowym powinien stać tuż po wyrazie czy wrażeniu określanym. Poniżej zamieszczamy kilka zdań z błędnym szykiem.
Ksiądz chodził po kolędzie, o którym mówiono tylko dobrze.
Dziewczyny upiekły kilka ciast, które należały do koła gospodyń wiejskich.
Każdy copywriter powinien znać prawo autorskie, z którym podejmę współpracę.
Powyższe zdania przez błąd szyku nie tylko są niezrozumiałe, lecz wręcz zabawne. Jak je przekształcić, by były poprawne i zrozumiałe?
Po kolędzie chodził ksiądz, o którym mówiono tylko dobrze.
Dziewczyny, które należały do koła gospodyń wiejskich, upiekły kilka ciast.
Każdy copywriter, z którym podejmę współpracę, powinien znać prawo autorskie.
Jak widać w powyższych przykładach, jeśli zdanie wprowadzane przez zaimek który jest zdaniem wtrąconym – znajduje się w środku wypowiedzi – należy je wydzielić przecinkami z obu stron. Zaimek który zaś powinien znaleźć się tuż po wyrazie dookreślanym.
Wyrażenia przyimkowe z zaimkiem który – przykłady z tekstu
Wyrażenia przyimkowe z zaimkiem który pojawiły się – nie licząc przykładów – w naszym tekście czterokrotnie. Oto lista tych zdań:
- Jeżeli zadajesz sobie te pytania, przejdź do dalszej części naszego artykułu, w której rozstrzygniemy powyższe kwestie.
- Wyrażenia przyimkowe to połączenia przynajmniej dwóch wyrazów, z których jeden jest przyimkiem, a drugi może być rzeczownikiem, przysłówkiem, liczebnikiem, przymiotnikiem, imiesłowem czy zaimkiem.
- Te dwa powyższe zdania są zbudowane z wypowiedzenia głównego, do którego zostało dołączone uzupełniające zdanie podrzędne, wprowadzone przez zaimek który.
- Należy także pamiętać o takiej budowie zdania, w której przed zaimkiem względnym będzie występował wyraz lub wyrażenie dookreślane.
Podsumowanie
- Zaimek który w wyrażeniu przyimkowym powinien znajdować się tuż po przyimku.
- Wyrażenie przyimkowe z zaimkiem który wprowadza do zdana głównego dopowiedzenie w formie zdanie podrzędnego.
- Wyrażenie przyimkowe z zaimkiem który należy oddzielić od reszty zdania przecinkiem. Jeśli znajduje się w środku głównego wypowiedzenia, należy je wydzielić przecinkami z obu stron.
- Pamiętaj, by wyrażenie przyimkowe z wyrazem który zamieszczać tuż po wyrazie określanym.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz