Jak napisać felieton?

Co to felieton?

Ma on subiektywny charakter, w efektowny i przystępny sposób ukazuje czytelnikom punkt widzenia autora. Zadaniem felietonisty jest więc przedstawienie bieżących spraw w interesujący, lekki, a nawet żartobliwy sposób. Podejście do tematu ma ukazać dystans autora do otaczającej go rzeczywistości.

Felietony mogą dotyczyć trudnych wydarzeń i zagadnień, muszą być jednak opisywane w lekkim stylu. Dozwolone jest naginanie faktów i wprowadzanie elementów fikcyjnych, dlatego gatunek ten to utwory z pogranicza non-fiction i twórczości artystycznej.

W felietonie dozwolone jest mieszanie różnorodnych stylów pisania. Nie ma z góry narzuconego schematu kompozycyjnego, którego autor musi się trzymać. Dużo ważniejsze od ścisłych zasad jest dynamiczność tekstu i jego błyskotliwość.

Gatunek pojawił się w XVIII w. we Francji. Stanowił formę odpowiednią dla rozładowywania napięcia czytelników wywoływanego przez pojawiające się wówczas liczne i niepokojące informacje. Znanymi felietonistami polskimi byli chociażby Bolesław Prus czy Henryk Sienkiewicz.

Początkowo felieton był gatunkiem stricte satyrycznym. Wraz z upływem lat jego forma ulegała znacznym przemianom, dając autorom coraz większą swobodę i możliwości.

Współczesne felietony są jedną z najpopularniejszych form wypowiedzi wykorzystywanych w publicystyce.

Czym się różnią felieton i esej?

Zasadnicza różnica polega na tym, że felieton związany jest z aktualnymi wydarzeniami i sprawami. Esej natomiast może mieć bardziej ponadczasowy charakter i skupiać się na tematach filozoficznych. Felieton cechuje się również lżejszą i krótszą formą, zabarwioną humorem i ironią, a esej zazwyczaj jest dłuższy, bardziej poważny i zawierający środki stylistyczne.

Jak napisać felieton?

Duża dowolność w wyborze i podejściu do tematu, brak formalnych wymogów i sztywnych wytycznych sprawia, że trudno podać konkretny przepis na dobry felieton. Na jakość tekstu wpływa oczywiście przestrzeganie warunków wymienionych w poprzednim akapicie, ale przede wszystkim liczy się również styl autora. Poczucie humoru felietonisty, intuicja i umiejętność prowadzenia dialogu z czytelnikiem może zagwarantować sukces tekstowi dotyczącemu z pozoru kompletnie nieciekawej sprawy.

Od czego zacząć?

Zanim zaczniesz, musisz znać temat, wiedzieć, o czym chcesz napisać. Tekst może dotyczyć dowolnych wydarzeń (np. kulturalnych, obyczajowych czy politycznych), warunkiem jest ich aktualność. Ustal więc cel, do którego dąży Twój felieton i powód, dla którego decydujesz się na podjęcie tematu.

Nie wiesz, co napisać? Poszukaj inspiracji. Przeczytaj kilka różnych felietonów znanych osób, np. Jerzego Pilcha, Sylwii Chutnik, Stefana Kisielewskiego, Daniela Passenta, Krystyny Jandy czy Krzysztofa Skiby, i zobacz, jak zaczynają swoje artykuły.

Pewnie pierwsze, co rzuci Ci się w oczy, to intrygujący tytuł. Nie przejmuj się, jeśli nie masz na niego pomysłu już na samym początku. Możesz go wymyślić po skończeniu tekstu. Jest też duże prawdopodobieństwo, że przyjdzie Ci do głowy na etapie pracy twórczej.

Zastanów się, kto jest adresatem Twojego felietonu. Styl tekstu będzie zależny od ustalonej grupy docelowej. Inaczej przyciągniemy uwagę nastolatka, a inaczej osoby na emeryturze.

Treść i zakończenie

Tworząc treść felietonu, musisz pamiętać o kilku istotnych kwestiach:

• pisz w pierwszej osobie i ze swojego punktu widzenia, ale staraj się jednocześnie zachować dystans do opisywanych wydarzeń;
• nawiąż kontakt z czytelnikiem, wyobraź sobie, że opowiadasz komuś historię;
• postaraj się wywołać emocje, spraw, żeby czytelnik czuł to, o czym piszesz;
• nie rozpisuj się, felieton ma być szybkim, dosadnym komentarzem, ripostą, dlatego jeśli masz ochotę na głębokie analizy tematów, wybierz inny gatunek;
• używaj potocznego, lekkiego języka, tekst ma być przystępny dla wszystkich, przypominać raczej prywatną rozmowę z wtrąceniami, żartami i refleksjami; dbaj przy tym o poprawny język;
• śmiało korzystaj z odniesień, aluzji czy skojarzeń z innymi elementami rzeczywistości;
• możesz wykorzystywać różne gatunki literackie (np. satyrę), żartować, ironizować, odwoływać się do różnorodnych przekonań czy utworów;
• prowokuj czytelnika do dyskusji z Twoim punktem widzenia;
• nie bój się wybierać prostych tematów – każdy tekst ma potencjał zainteresować daną grupę odbiorców, która może utożsamić się z problemem/zjawiskiem;
• zadbaj o właściwą puentę – przewrotne skłaniające do refleksji zakończenie (właściwie niepodważalne podsumowanie) sprawi, że Twój tekst zapisze się w pamięci czytelników.