Jak stosować wyliczenia w tekstach?

Wyliczenia – czym są?

Dzięki zastosowaniu ich w tekście staje się on bardziej czytelny. Przedstawione w taki sposób informacje łatwiej przyswoić.

Wyliczenia można oznaczyć za pomocą wypunktowań (stosując punktory, np. ●, ■, ◊), cyfr arabskich i rzymskich lub małych liter.

Rodzaje wypunktowań

Wypunktowania dzielą się na jedno- i wielozdaniowe. Pierwsze z wymienionych dzielą jedno zdanie na kilka poziomów, które rozjaśniają ich budowę.

Zwyczajowo nie praktykuje się więcej niż 3 stopni w takim wyliczeniu, aby jego zrozumienie nie było utrudnione. Każdy z nich powinien znajdować się w tekście nieco bardziej po prawej stronie niż poziom wyżej. Zazwyczaj jest to odległość jednego tabulatora.

Wypunktowania wielozdaniowe składają się natomiast z kilku osobnych zdań, na przykład:

Jak formatować tekst, by stał się czytelny?

• Stosuj wypunktowania i wyliczenia.
• Pogrubiaj najważniejsze informacje.
• Dodaj infografiki.

Jak zapisywać wyliczenia w tekście?

Wyliczenia w teście można zapisywać na kilka sposobów. Istotne jest jednak to, by wybraną możliwość stosować konsekwentnie w całym tekście.

W ciągu

Jeżeli wyliczenie jest jednostopniowe, można zapisać je w tekście w ciągu. Nie jest konieczne rozpoczynanie każdego punktu od nowego akapitu. Większą czytelność zapewnia jednak przenoszenie kolejnych punktów do nowego wiersza.

Jeśli zdecydujesz się na wypunktowanie ciągłe zapisane przy pomocy cyfr arabskich, może stanąć za nimi nawias, a małe litery mogą być ujęte w niego obustronnie (np. 1), 2), 3) lub (a), (b), (c)).

Przykład:
W tekstach występują wyliczenia: 1) jednozdaniowe, 2) wielozdaniowe.

Od nowego akapitu

Wyliczenia wielostopniowe wymagają rozpoczęcia każdego punktu w nowym wierszu.

Wspominaliśmy już o tym, że takie wypunktowania można zapisywać za pomocą różnych punktorów (np. ●), cyfr i liter. Jeżeli stosujesz cyfry arabskie, powinna stać po nich kropka (1., 2., 3. itd.). Podobnie w przypadku cyfr rzymskich (I., II., III. itd.). Po małych literach powinien stać nawias (a), b) c) itd.).

Interpunkcja a wyliczenia

Pozostaje jeszcze kwestia tego, jak zapisywać interpunkcję w wyliczeniach. Wypunktowania jednozdaniowe rozpoczynane są małą literą. Na końcu każdego wiersza stawia się przecinek (jeśli punkt jest krótki), średnik (jeśli punkty są rozbudowane) lub pomija się znak i koniec wersu zostawia pusty. Co ważne, każde wyliczenie kończy się kropką, bez względu na to, co wybierzesz wcześniej.

Kiedy natomiast wyliczenie składa się z osobnych, pełnych zdań, punkty rozpoczynają się wielką literą i kończą kropką:

Jak formatować wyliczenia?

• Wyliczenia wielostopniowe nie powinny być bardzo rozbudowane (maksimum 3 poziomy).
• Stosowane punktory muszą być używane konsekwentnie w całym tekście.

Składnia wyliczeń

Należy podkreślić, że składnia wypunktowań powinna być dostosowana do formy zdania otwierającego.