Kursywa – czym jest i do czego służy?
W języku polskim istnieje kilka wyróżników stosowanych w tekstach, a jednym z nich jest kursywa. Warto więc wiedzieć, w jakich sytuacjach ją stosować. Czym dokładnie jest i do czego służy kursywa? Na to pytanie odpowiadamy w niniejszym artykule.
Czym jest kursywa?
Kursywa jest pochyłym (zazwyczaj w prawą stronę) pismem, przeciwieństwem pisma prostego. Przypominać ma pismo odręczne.
Służy ona do wyróżniania elementów tekstu, takich jak na przykład tytuły czy cytaty, aby odbiorca potrafił wyraźnie je oddzielić od reszty treści. Często stosowana jest zamiennie z cudzysłowem.
Ciekawostką jest z pewnością to, że kursywa, którą widzimy w programach do edycji tekstów, nie jest „prawidłowa”. Dzieje się tak z powodu zaburzenia jej proporcji, które nie występuje w tekstach składanych w drukarni. Zmiany jednak są nieznaczne dla niewprawionego oka.
Kiedy używać kursywy?
Kursywa jest stosowana w kilku sytuacjach.
Przy oznaczaniu cytatów
Jak już wspomnieliśmy, kursywą oznacza się cytaty. W tym przypadku pochyla się cały tekst, razem ze znajdującymi się w środku znakami przestankowymi, jednak nie wykursywia się kropki go kończącej.
Na stronie Trudny Język Polski możemy przeczytać:
Co z cytatami? Najważniejszym jest, żeby nie stosować dwóch graficznych wyróżników razem, czyli NIE ROBIMY TAK, że stawiamy jednocześnie cudzysłów i stosujemy kursywę […].
W przypadku tytułów
Kursywa służy również do wyróżnienia tytułów: książek, piosenek, filmów, obrazów, rzeźb, programów telewizyjnych, wierszy itp.
Co ciekawe, w polskim edytorstwie przyjęło się, że tytuły gazet i czasopism oznacza się za pomocą cudzysłowu.
Przeczytałeś już Potop?
Moja mama prenumeruje czasopismo „Chwila dla Ciebie”.
Można również umieszczać tytuły w cudzysłowach i nie pochylać ich, należy to jednak robić konsekwentnie w obrębie jednej publikacji.
Do oznaczenia wyrazów lub wyrażeń z języka obcego
Jeśli w zdaniu lub tekście znajdzie się wyraz lub wyrażenie pochodzące z języka obcego i nie jest ono stosowane powszechnie, wyróżniamy je za pomocą kursywy.
Zaplanowałam to zupełnie inaczej, ale it is what it is.
Inne zastosowanie
Kursywa stosowana jest również do wyróżnienia dedykacji, definicji, twierdzeń, informacji uzupełniających didaskaliów czy w krótkich przemowach.
Cudzysłów kontra kursywa
Jak wspominaliśmy na początku, kursywa stosowana jest zamiennie z cudzysłowem. W jakich przypadkach powinno się więc używać konkretnego wyróżnienia? Tutaj wiele zależy od Twoich osobistych preferencji, jednak najważniejsza jest konsekwencja zapisu.
Jeśli zadecydujesz, że cytaty w tekście oznaczasz kursywą, a tytuły cudzysłowem, jest to w pełni poprawne. Jednak jeżeli zapisy w obrębie jednej publikacji będą się różnić, należy to zmienić.
Co ważne, nie wyróżniamy fragmentów tekstu jednocześnie kursywą i cudzysłowem. Zawsze wybieramy tylko jeden ze sposobów. Jednak w przypadku, kiedy cytat pochylamy, za pomocą cudzysłowu możemy oznaczyć kolejny cytat w nim zawarty.
Dostałam wiadomość od Doroty: Kochana Aniu, nie martw się zupełnie tym, co się stało. Marek powiedział, że „co nas nie zabije, to nas wzmocni”.
Warto również brać pod uwagę długości oznaczanych fragmentów. Cała strona zapisana kursywą może być po prostu nieczytelna. Jeśli więc cytat jest wyjątkowo długi, warto wyróżnić go w inny sposób: przenieść go do nowego wiersza, zastosować wcięcie akapitowe i całość złożyć nieco mniejszym stopniem pisma, bez użycia innych wyróżników.
Podsumowanie
- Kursywa to pismo pochyłe służące do wyróżnienia fragmentów tekstu lub wyrazów.
- Używa się jej zamiennie z cudzysłowem, jednak nie powinno się ich stosować jednocześnie.
- W obrębie tekstu zastosowanie kursywy i cudzysłowu musi być konsekwentne.
- Kursywą wyróżniamy między innymi cytaty, tytuły książek, piosenek, wierszy czy wyrazy pochodzące z języka obcego.
Oceń artykuł:
Komentarze
Dzień dobry,
mam pytania w kwestii szczegółowego wykorzystania kursywy. Jeśli w tekście zdecydowałam się na wyróżnienie w formie kursywy (cytaty, tytuły książek, utworów) to czy wszelkie inne wyróżnienia powinny mieć tę samą formę czy są wyjątki, w których jednak bardziej zasadny byłby cudzysłów? Mam wątpliwości przede wszystkim do zdań typu:
– Brzmiało to jak wymówka pokroju „pies zjadł moją pracę domową”.
– Może pomogłoby użycie słowa „proszę”.
– Posłała mi spojrzenie mówiące „naprawdę?”.
– Zwariowała na punkcie swojego „dziedzictwa”.
Dzień dobry,
podane przykłady mogą być zapisywane zarówno za pomocą kursywy, jak i cudzysłowu.
W obrębie jednego tekstu mogą się pojawić oba rodzaje wyróżnień – można np. cytaty w tekście oznaczać kursywą, a tytuły cudzysłowem.
Dzień dobry,
proszę o wskazówkę, co zrobić w przypadku, gdy cytaty mają być zapisane w cudzysłowie, kursywą złożone są obce wyrażenia i trafi się cytat w języku obcym?
Dziękuję.