Czym jest wielokropek i jak go stosować?
Zastanawiasz się, do czego służy wielokropek i w jakich sytuacjach go używać? Na pewno masz świadomość, że znaki interpunkcyjne są w polszczyźnie pisanej bardzo istotne. Jeśli chcesz odświeżyć swoją wiedzę lub wzbogacić ją o informacje na temat zastosowania wielokropka, koniecznie przeczytaj nasz tekst.
Definicja wielokropka
Wielokropek „jest znakiem interpunkcyjnym składającym się z trzech kropek” [Słownik języka polskiego PWN].
Wielokropek to zawsze trzy kropki, nie dwie ani cztery.
Korzystając z edytora tekstu Word, możemy zapisać ten znak, wciskając równocześnie prawy Alt i klawisz z kropką. Innym skrótem z zastosowaniem klawiatury numerycznej jest prawy Alt + 0133.
Wielokropek należy do znaków prozodycznych, za pomocą których w tekście pisanym sygnalizujemy właściwości dźwiękowe języka, takie jak akcent i intonacja wypowiedzi.
Zastosowanie wielokropka
W języku polskim interpunkcja ma nie tylko charakter syntaktyczny i semantyczny, lecz również intonacyjny. Za pomocą wielokropka i innych znaków prozodycznych znakomicie możemy oddać emocje i inne właściwości żywego języka.
Wielokropek jako zaznaczenie przerwania wypowiedzi
Wielokropek stosujemy przede wszystkim do zaznaczania, że tok mówienia został przerwany, najczęściej ze względu na silne emocje towarzyszące mówiącemu.
Autorzy zasad pisowni i interpunkcji sugerują, że w takim kontekście znak ten można zastąpić myślnikiem, a rzadziej przecinkiem.
Wielokropek jako zastępnik
Dzięki niemu wyrazimy rozczarowanie, ironię, komizm czy zgrzyt stylistyczny. Warto dodać, że jeśli puenta ma charakter podniosły lub neutralny, zamiast wielokropka powinniśmy postawić myślnik.
Co więcej, wielokropek postawimy również przed wyrazami, które są w danej sytuacji nie na miejscu.
Omówienie takiej funkcji wielokropka znajdziemy we fragmencie znalezionym w Korpusie języka polskiego PWN pochodzącym z numeru 07.28/2004 „Rzeczpospolitej”:
[…] wiec 1-majowy, na którym zamierzano zaprotestować przeciwko wzrostowi cen usług komunalnych, korupcji oraz ograniczaniu swobód obywatelskich – zawierała ona wiersz satyryczny, w którym bardzo krytycznie i (jak można się domyślić z wielokropków) niecenzuralnie oceniano niewymienionego z nazwiska „prezydenta”. Grodzieńska prokuratura nie miała jednak wątpliwości, iż chodzi o Aleksandra Łukaszenkę, a za wielokropkami kryją się nieparlamentarne słowa, kierowane pod jego adresem. – Opisana w wierszu sytuacja odnosi się do konkretnej osoby – prezydenta Republiki Białoruś – i ma ewidentnie obraźliwy charakter, poniżający prezydenta – podkreślał wczoraj prokurator, odczytując Lewoniewskiemu i Wasiljewowi akt oskarżenia. [Pogrubienia redakcji]
Wielokropek jako oznaczenie opuszczeń
Wielokropka w kwadratowym nawiasie zaś używamy wówczas, gdy chcemy zaznaczyć, że fragment wypowiedzi został wycięty. W miejscu brakującej frazy umieszczamy omawiany przez nas znak w nawiasie kwadratowym – […].
Przykłady zastosowania wielokropka
- – Obiecał Wasza Ekscelencja, że dołoży się do wydania… Moje Ateny to skarbnica wiedzy, które każdy powinien mieć.
- – A ten Frank to kto? Ignoramus jakiś, prostak… podobno tak o sobie mówi.
(O. Tokarczuk, Księgi Jakubowe)
- Na koniec zaczął znosić: a to jakiś kamień, a to jakąś deskę; i wreszcie, ni z tego, ni z owego stworzył ozdobną instalację. Nie każdemu, rzecz jasna, przypadła do gustu, ale nikt nie był wobec niej obojętny. Dar taki… Wrodzone poczucie estetyki.
- „E. Zolowski” to, oczywiście Edward Zolowski, który miał wtedy – bagatela… – 48 lat.
- Zdaje się, że i w tym domu Edward Zolowski czułby się – jak zawsze – na swoim miejscu…
(W. Bałda, Poeta, wieś i dom [w:] E. Zolowski, Zwierzenia liryczne)
Podsumowanie
- Wielokropek to znak interpunkcyjny składający się z trzech kropek, jest zaliczany do znaków prozodycznych.
- Stosujemy go, by oddać charakter żywej mowy, czyli języka mówionego. Za jego pomocą zaznaczamy intonację wypowiedzi.
- Wielokropek służy do oddania emocji mówiącego czy piszącego, zaznaczenia opuszczenia lub zawieszenia głosu.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz